Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam đã đưa ra đề xuất cần thiết lập cải cách thuế bất động sản nhằm giải quyết tình trạng giá nhà đất đang tăng cao đột biến. Thực tế cho thấy, sự tăng giá bất động sản đã đẩy nhiều người dân vào tình cảnh khó khăn, phải chật vật cả đời mới có thể sở hữu một ngôi nhà, trong khi nguồn cung lại ngày càng khan hiếm và chủ yếu rơi vào tay những người có tiềm lực tài chính mạnh.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, chia sẻ rằng, nhiều quốc gia phát triển đã áp dụng thuế lên bất động sản thứ hai và các bất động sản không được sử dụng để hạn chế đầu cơ. Chính sách này không chỉ giảm động lực đầu cơ mà còn giúp người có nhu cầu thực dễ dàng tiếp cận nhà ở hơn.
Cần Cải Cách Thuế Để Hạn Chế Đầu Cơ Bất Động Sản
Ông Đính khẳng định, để kiểm soát giá bất động sản, nhiều quốc gia đã triển khai các biện pháp thuế đối với những khu đất bỏ hoang hoặc không sử dụng trong thời gian dài. Cụ thể, các dự án bất động sản không được đưa vào sử dụng trong 12 tháng kể từ ngày bàn giao, hoặc chậm tiến độ 24 tháng so với kế hoạch, sẽ bị thu hồi. Trong trường hợp chủ đầu tư chậm đưa đất vào sử dụng, họ có thể được gia hạn tối đa 24 tháng, nhưng phải nộp thêm một khoản tiền phạt cho nhà nước. Nếu hết thời gian gia hạn mà vẫn chưa đưa đất vào sử dụng, Nhà nước sẽ thu hồi đất mà không bồi thường.
Hiện nay, dù đã có một số quy định pháp lý về việc xử lý các doanh nghiệp phát triển bất động sản, nhưng đối với các nhà đầu tư cá nhân, hệ thống pháp luật vẫn chưa có cơ chế cụ thể để kiểm soát hoạt động đầu cơ, dẫn đến hiện tượng “sốt đất” lan rộng tại nhiều khu vực. Khái niệm đầu cơ và đầu tư tại Việt Nam hiện vẫn chưa được phân định rõ ràng, tạo ra nhiều kẽ hở cho việc tích trữ đất đai nhằm tăng giá.
Điển hình là các nhà đầu tư thường giữ lại bất động sản mà không đưa vào khai thác hoặc kinh doanh, chờ giá trị tăng lên để bán lại. Tình trạng này diễn ra phổ biến, từ thành phố đến nông thôn, gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của quỹ đất cũng như kinh tế đất nước. Việc đầu cơ làm méo mó quan hệ cung cầu và gây ra những hệ lụy dài hạn, bởi đất đai là nguồn lực quan trọng cho nhiều lĩnh vực sản xuất.
Thuế Bất Động Sản Là Biện Pháp Cấp Bách
Để điều tiết thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và bền vững, việc đánh thuế bất động sản là biện pháp cần thiết. Thuế này sẽ tác động chủ yếu vào các đối tượng đầu cơ, tích trữ đất, thay vì những người mua bất động sản để ở hoặc phục vụ sản xuất kinh doanh. Chính sách này không chỉ giúp tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước mà còn là công cụ để điều chỉnh thị trường bất động sản, ngăn chặn tình trạng đầu cơ, qua đó bình ổn giá cả.
Trên thực tế, nhiều quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Mỹ đã áp dụng thuế bất động sản nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và tăng nguồn cung nhà ở cho người dân. Tại Singapore, việc mua căn nhà thứ hai phải chịu mức phí 20% giá trị bất động sản, và đối với căn nhà thứ ba, mức phí này tăng lên 30%. Điều này giúp hạn chế số lượng bất động sản tích lũy không đưa vào sử dụng, đồng thời giảm động lực đầu cơ.
Áp Dụng Thuế Bất Động Sản Như Thế Nào?
Ông Đính cho rằng, Việt Nam cần áp dụng thuế bất động sản đối với căn nhà thứ hai trở lên để giảm tình trạng tích trữ đất đai. Việc người sở hữu nhiều tài sản và không ngừng sinh lời cần phải đóng thuế cao hơn là điều hợp lý. Theo thống kê, phần lớn người mua nhà trong thời gian qua là những người sở hữu căn nhà thứ hai, thứ ba, do đó việc đánh thuế sẽ giúp kiểm soát tình trạng đầu cơ hiệu quả hơn.
Tại Singapore, việc bán bất động sản trong vòng năm đầu sau khi mua sẽ phải chịu mức thuế 6% giá trị bất động sản, trong khi nếu bán vào năm thứ hai, thuế này tăng lên 8%, và giảm dần qua các năm tiếp theo. Sau bốn năm, thuế này sẽ được miễn. Cách tiếp cận này khuyến khích người dân không bán nhanh kiếm lời, đồng thời tạo sự ổn định cho thị trường.
Tại Hàn Quốc, các khu đất bỏ hoang quá lâu cũng phải chịu thuế, với mức 5% cho đất bỏ hoang hơn hai năm, 8% cho hơn năm năm, và 9% cho hơn bảy năm. Tương tự, tại Mỹ, đất không được sử dụng bị đánh thuế 3%. Các mức thuế này làm giảm động lực đầu cơ và khuyến khích chủ sở hữu bán hoặc cho thuê đất, qua đó tăng cường khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân có nhu cầu thực.
Thách Thức Và Giải Pháp
Dù thuế bất động sản là biện pháp cần thiết, việc triển khai chính sách này cũng đối mặt với nhiều thách thức. Một trong số đó là nguy cơ làm giảm sức mua của người dân, dẫn đến hệ quả tiêu cực cho nền kinh tế. Hơn nữa, có khả năng những người giàu sẽ tìm cách lách luật bằng cách chuyển quyền sở hữu bất động sản sang người thân, hoặc giá thuê nhà tăng lên để bù đắp chi phí thuế.
Để đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả, ông Đính nhấn mạnh cần phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin về thị trường bất động sản, từ đó xác định chính xác số lượng và giá trị của bất động sản mà mỗi cá nhân hoặc tổ chức đang sở hữu. Hệ thống dữ liệu này cũng sẽ là công cụ để kiểm soát và đảm bảo rằng việc đánh thuế được thực hiện công bằng.
Ngoài ra, chính sách thuế bất động sản cần được thực hiện một cách cẩn trọng, cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro. Mặc dù có những khó khăn và thách thức, nhưng nếu chính sách được triển khai đúng đắn, sẽ mang lại nhiều lợi ích cho thị trường, đồng thời giúp nền kinh tế phát triển bền vững hơn.
Tóm lại, việc áp dụng thuế bất động sản có thể xem là một giải pháp hữu hiệu để kiềm chế đà tăng giá nhà đất, đồng thời khuyến khích phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách này phát huy hiệu quả, cần có sự đồng bộ từ cơ chế pháp lý, hệ thống thông tin thị trường và sự minh bạch trong quá trình thực hiện.
